به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بر اساس آمار مرکز پژوهشهای مجلس بررسی روند جمعیت در سن کار نشان میدهد که این رقم در زمستان ۱۳۹۹ حدود ۶۹۶ هزار نفر افزایش داشته است که ۴۸ درصد از این افزایش مربوط به مردان و ۵۲ درصد مربوط به زنان است.
تغییرات نرخ مشارکت از ۳.۷ درصد کاهش در فصل بهار ۱۳۹۹ نسبت به بهار ۱۳۹۸، به حدود ۱.۵ درصد کاهش در زمستان ۱۳۹۹ نسبت به زمستان ۱۳۹۸ رسید.
به همین نسبت، شاهد کندشدن روند افزایشی جمعیت غیرفعال از حدود ۲ میلیون و ۷۶۰ هزار نفر در مقایسه بهار ۱۳۹۹ با بهار ۱۳۹۸ به ۱میلیون و ۳۰۸ هزار نفر در مقایسه زمستان ۱۳۹۹ با زمستان ۱۳۹۸ هستیم. کندشدن روند کاهشی نرخ مشارکت میتواند ناشی از کاهش ترس و افزایش امید به پیدا شدن راههای معالجه و نیز پیشرفتهتر شدن امکانات کار بهصورت غیرحضوری و سازگاری بیشتر زیرساختهای تکنولوژیکی با دورکاری باشد.
یکی از مهمترین آثار شوک ویروس کرونا بر بازار کار ایران، توقف مسیر رشد جمعیت فعال (بالاخص در جمعیت شاغل) است. آمارها نشان میدهد که از پاییز ۱۳۹۳ به بعد و بهمدت ۲۱ فصل، بهطور متوسط حدود ۷۶۰ هزار نفر به جمعیت فعال در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن اضافه شده است.
اما از فصل بهار ۱۳۹۵ روند کاهشی رشد جمعیت فعال آغاز شده است. بدین معنی که بهتدریج میزان افزایش جمعیت کم و کمتر میشود تا اینکه در زمستان ۱۳۹۸، با شوک کرونا این افزایش متوقف میشود. در زمستان ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه سال قبل، جمعیت فعال ۲۴۳ هزار نفر و در فصول بهار، تابستان و پاییز ۱۳۹۹ نسبت به فصل مشابه سال قبل بهترتیب ۱۹۹۳ و ۱۶۲۶، ۱۴۹۰ هزار نفر کاهش داشته است. این روند در زمستان ۱۳۹۹ نیز تداوم یافته است و ۶۱۱ هزار نفر کاهش در جمعیت فعال را نشان میدهد. ۹۳ درصد از این کاهش (۵۶۷ هزار نفر) مربوط به کاهش جمعیت فعال زنان و مابقی آن (۷ درصد) مربوط به جمعیت فعال مردان است.
*وضعیت اشتغال
همچنین در زمینه اشتغال بررسیها نشان میدهد که طی ۵ سال و نیم منتهی به زمستان ۱۳۹۸ همواره جمعیت شاغل افزایش یافته است.
بهطور متوسط در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل ۶۲۱ هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است.
نتایج بررسیهای مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد افزایش اشتغال طی این دوره عمدتاً در بخش خدمات و بنگاههای بسیار کوچک دارای کمتر از ۴ چهار نفر کارکن و با وضعیت شغلی و فاقد قرارداد بهمعنای متعارف بوده است که سهم کمتری از این اشتغال ایجاد شده “کارکن مستقل” (نسبت به گذشته) دارای پوشش بیمه بهواسطه شغل خود بودهاند و سهم بیشتری (نسبت به گذشته) دارای اشتغال ناقص هستند و تمایل دارند شغل تماموقت داشته باشند، بنابراین اشتغالی که طی دوره مورد بررسی محقق شده است، تفاوتهای قابل ملاحظهای با ترکیب اشتغال کشور در دورههای قبل دارد؛ زیرا از یک سو شاهد حضور پُررنگتر زنان و افراد دارای تحصیلات دانشگاهی در بازار کار هستیم و از سوی دیگر اشتغال ایجادشده اشتغالی است که نه توسط بخش دولتی یا شرکتی و کارخانهای، بلکه توسط بخش غیرشرکتی و با تمرکز بر خدماتی مانند خُردهفروشی و عمدهفروشی، تعمیرات، حملونقل، واسطهگری، خدمات مواد غذایی و… ایجاد شده است. بهنظر میرسد جوانان کشور بهواسطه نیاز برای تأمین معیشت و در دورهای که تقاضای نیروی کار توسط شرکتها و بنگاههای اقتصادیِ متوسط و بزرگ بسیار محدود بوده است، خود اقدام به ایجاد مشاغل و ارائه خدماتی برای گذران زندگی خود نمودهاند.
با این حال با شیوع ویروس کرونا در زمستان ۱۳۹۸، همین روند نیز متوقف شد، بهطوری که جمعیت شاغل در بهار ۱۳۹۹ حدود ۱۴۹۹ هزار نفر کاهش را نشان میدهد. در ادامه با گذر از شوک اولیه شیوع ویروس کرونا و پذیرش زندگی و کار با وجود کرونا بهتدریج از میزان کاهش اشتغال کاسته شد تا اینکه در زمستان ۱۳۹۹ این رقم به ۳۰۰ هزار نفر رسید. امید میرود بهزودی اشتغال روند صعودی دهه اخیر را مجدداً در پیش بگیرد و در بهار ۱۴۰۰ افزایش و یا ثبات تعداد شاغلین را داشته باشیم.
انتهای پیام/+